Tα γενικώς ισχύοντα για το Δώρο Χριστουγέννων.
Σύμφωνα με την ΥΑ 19040/1981 (και την ΕΓΣΣΕ έτους 2010) όλοι οι μισθωτοί, που αμείβονται με μισθό ή με ημερομίσθιο, δικαιούνται, από τους πάσης φύσεως εργοδότες τους επίδομα (δώρο) εορτών -Χριστουγέννων ίσο με ένα μηνιαίο μισθό για τους αμειβόμενους με μισθό και με 25 ημερομίσθια για τους αμειβόμενους με ημερομίσθιο. Το δώρο Χριστουγέννων υπολογίζεται βάσει των πράγματι καταβαλλομένων μισθών ή ημερομισθίων την 10 Δεκεμβρίου κάθε χρόνου.
Σαν καταβαλλόμενος μισθός ή ημερομίσθιο νοείται το σύνολο των τακτικών αποδοχών του μισθωτού.
Τακτικές αποδοχές θεωρούνται ο μισθός ή το ημερομίσθιο, καθώς και κάθε άλλη παροχή (είτε σε χρήμα, είτε σε είδος, όπως τροφή, κατοικία, κ.λ.π.) εφόσον καταβάλλεται από τον εργοδότη σαν συμβατικό ή νόμιμο αντάλλαγμα της παρεχόμενης από τον μισθωτό εργασίας τακτικά κάθε μήνα, ή κατ’ επανάληψη περιοδικά, κατά ορισμένα χρονικά διαστήματα του χρόνου. Σαν τακτικές αποδοχές προσδιορίζονται ενδεικτικά: (α) Η προσαύξηση της νόμιμης και τακτικής εργασίας κατά τις Κυριακές ή αργίες και τις νυκτερινές ώρες, εφόσον δίνεται στον μισθωτό σταθερά και μόνιμα σαν τακτικό αντάλλαγμα για την παροχή εργασίας, κατά τις ανωτέρω ημέρες και ώρες τακτικά κάθε μήνα ή κατά επανάληψη περιοδικά κατά ορισμένα διαστήματα του χρόνου. (β) Η αμοιβή που καταβάλλεται από τον εργοδότη στο μισθωτό για την νόμιμη υπερωριακή εργασία, εφόσον ή εργασία αυτή χωρίς να απαγορεύεται από τον νόμο, παρέχεται τακτικά. Επίσης η συμπληρωματική αμοιβή η οποία χορηγείται για υπερεργασία, αν κατά τα κρίσιμα χρονικά διαστήματα ή ανωτέρω υπερεργασία πραγματοποιείται τακτικά. Σαν τακτική υπερεργασία θεωρείται όχι μόνο η συνεχής αλλά και εκείνη η οποία εμφανίζει ορισμένη συχνότητα επαναλήψεως από την φύση της και σύμφωνα με το πρόγραμμα του εργοδότη. Η ανωτέρω αμοιβή (υπερωρίας και υπερεργασίας) υπολογίζεται βάσει του ποσού ίσου με τον μέσο όρο των αμοιβών τούτων, τις οποίες έλαβε κάθε μισθωτός κατά την ανωτέρω χρονική περίοδο. (γ) Το επίδομα αδείας και λοιπές τακτικές παροχές.
Το ανωτέρω επίδομα-δώρο καταβάλλεται στο ακέραιο εφόσον η σχέση εργασίας των μισθωτών με τον υπόχρεο εργοδότη διήρκησε ολόκληρη τη χρονική περίοδο από 1 Μαΐου μέχρι 31 Δεκεμβρίου κάθε χρόνου. Από τους ανωτέρω μισθωτούς, εκείνοι, που η σχέση εργασίας τους με τον υπόχρεο, στην καταβολή του επιδόματος Χριστουγέννων, εργοδότη, δεν διήρκησε ολόκληρο το ανωτέρω χρονικό διάστημα, δικαιούνται σαν επίδομα εορτών Χριστουγέννων, ποσό ίσο με 2/25 του μηνιαίου μισθού ή δύο (2) ημερομίσθια, ανάλογα με το συμφωνημένο τρόπο αμοιβής, για κάθε δεκαεννεαήμερο χρονικό διάστημα διάρκειας της εργασιακής σχέσεώς τους. Για χρονικό διάστημα μικρότερο του 19 ημέρου δικαιούνται ανάλογο κλάσμα. Στο χρόνο διαρκείας της εργασιακής σχέσεως δεν υπολογίζονται οι ημέρες, κατά τις οποίες ο μισθωτός, αν και δε λύθηκε η εργασιακή του σχέση, απείχε από την εργασία του αδικαιολόγητα, ή λόγω αδείας χωρίς αποδοχές. Συνυπολογίζεται πάντως ο χρόνος της υποχρεωτικής αποχής από την εργασία των γυναικών πριν και μετά από τον τοκετό.
Στις περιπτώσεις : α) μερικής απασχόλησης (λιγότερες ώρες με εργασία καθημερινώς), ο απασχολούμενος λαμβάνει όσα ημερομίσθια ή όσα εικοστά πέμπτα του μισθού λαμβάνει και ο πλήρως απασχολούμενος, βάσει όμως των μειωμένων, ανάλογα με τον χρόνο απασχόλησής του, αποδοχών, β) διαλείπουσας- εκ περιτροπής απασχόλησης (δηλαδή όχι καθημερινής), ο απασχολούμενος λαμβάνει 1 ημερομίσθιο για κάθε 8 ημέρες εργασίας μέσα στο διάστημα από 1-5-2020 μέχρι 31-12-2020. Περαιτέρω σύμφωνα με το άρθρο 4 παρ.3. της ανωτέρω Υπουργικής απόφασης : «Οι μισθωτοί που έχουν εργαστεί με το σύστημα της εργασίας “εκ περιτροπής”, δικαιούνται τα επιδόματα εορτών Χριστουγέννων και Πάσχα, που αναλογούν στις μέρες κατά τις οποίες λόγω του συστήματος αυτού δεν πρόσφεραν στις υπηρεσίες τους, στο μισό.»
Το επίδομα Χριστουγέννων, το οποίο σε καμιά περίπτωση δεν επιτρέπεται να καταβληθεί σε είδος, αλλά σε χρήμα μόνο, καταβάλλεται την 21 Δεκεμβρίου. Ο εργοδότης όμως μπορεί να παρακρατήσει μέχρι την 31 Δεκεμβρίου το ποσό που αναλογεί στο επίδομα, χωρίς να μπορεί να το καταβάλλει αργότερα από τις ημερομηνίες αυτές.
Διατάξεις Νόμων, Διαταγμάτων, Υπουργικών αποφάσεων, Συλλογικών Συμβάσεων, Διαιτητικών Αποφάσεων, εσωτερικών Κανονισμών και λοιπών σχετικών πράξεων, οι οποίες προβλέπουν ευνοϊκότερους από τους ανωτέρω όρους παροχής επιδόματος Χριστουγέννων υπερισχύουν.
Το Δώρο Χριστουγέννων έτους 2020 σε περίοδο πανδημίας Covid-19 και λόγω των έκτακτων μέτρων προστασίας της Δημόσιας Υγείας που έχουν θεσπισθεί.
Ι. Σύμφωνα με το άρθρο 22 παρ.1 του Ν. 4722/2020 (ΦΕΚ 177/15-9-2020 τ. Α) για τον τρόπο καταβολής επιδόματος εορτών Χριστουγέννων 2020 σε όσες περιπτώσεις αναστέλλονται οι συμβάσεις εργασίας των εργαζομένων, ορίζεται: «1. α) Οι επιχειρήσεις-εργοδότες των οποίων η επιχειρηματική δραστηριότητα έχει ανασταλεί με εντολή δημόσιας αρχής, καθώς και οι επιχειρήσεις-εργοδότες που ανήκουν στους κλάδους που πλήττονται σημαντικά, λόγω των αρνητικών συνεπειών της πανδημίας του κορωνοϊού COVID-19, καταβάλλουν το επίδομα εορτών Χριστουγέννων κατά τον χρόνο που ορίζεται στην υπ` αρ. 19040/7.12.1981 κοινή υπουργική απόφαση (Β’ 742).(21-12-2020 σημείωση δική μου) β) Στην περίπτωση κατά την οποία η εργασιακή σύμβαση των απασχολουμένων στις ανωτέρω επιχειρήσεις-εργοδότες τίθεται σε αναστολή και η διάρκεια της εργασιακής σχέσης, εξαιρουμένων των διαστημάτων αναστολής, δεν καλύπτει ολόκληρη τη χρονική περίοδο από την 1η Μαΐου έως την 31η Δεκεμβρίου του τρέχοντος έτους, το επίδομα εορτών Χριστουγέννων καταβάλλεται μειωμένο, λαμβάνοντας υπόψη για τον υπολογισμό του, σύμφωνα με την παρ. 3α του άρθρου 1 της υπ` αρ. 19040/7.12.1981 κοινής υπουργικής απόφασης (δηλαδή 2/25 του μηνιαίου μισθού ή δύο (2) ημερομίσθια, ανάλογα με το συμφωνημένο τρόπο αμοιβής, για κάθε δεκαεννεαήμερο χρονικό διάστημα διάρκειας της εργασιακής σχέσεώς τους-προσθήκη του συντάκτη του άρθρου), τον χρόνο διάρκειας της εργασιακής σύμβασης έως την αναστολή της. γ) Στην περίπτωση κατά την οποία η εργασιακή σύμβαση των απασχολουμένων στις ανωτέρω επιχειρήσεις-εργοδότες τίθεται σε αναστολή, το ποσό εκ του επιδόματος εορτών Χριστουγέννων που αντιστοιχεί στο χρονικό διάστημα αναστολής της εργασιακής σύμβασης καταβάλλεται από τον κρατικό προϋπολογισμό. Το επίδομα εορτών Χριστουγέννων 2020 υπολογίζεται επί του ποσού της αποζημίωσης ειδικού σκοπού. Κατά τα λοιπά, εφαρμόζεται η υπ` αρ. 19040/7.12.1981 κοινή υπουργική απόφαση…………..»
Από την ανωτέρω διάταξη προκύπτει ότι ο εργοδότης δικαιούται να αφαιρέσει από το συνολικό διάστημα 1-5 έως 31-12 (8 μήνες) το διάστημα της αναστολής και να καταβάλλει δώρο για το υπόλοιπο διάστημα κατά το οποίο παρεσχέθηκε εργασία. Ως προς το Κράτος το ποσό βρίσκεται με την αναλογία του μηνιαίου ποσού αποζημιώσεως ειδικού σκοπού των 30 ημερών για τους 8 μήνες.
ΙΙ. Όσον αφορά τις επιχειρήσεις που εντάσσονται στο μηχανισμό ΣΥΝ-ΕΡΓΑΣΙΑ, σύμφωνα με τον οποίο επιχειρήσεις που εντάσσονται στο μηχανισμό αυτό, εφόσον πληρούν τις προϋποθέσεις δύνανται να προβαίνουν σε μείωση του χρόνου εβδομαδιαίας εργασίας μέχρι και 50% είτε για μέρος είτε για το σύνολο των εργαζομένων τους, ανάλογα με τις λειτουργικές τους ανάγκες, το άρθρο 31 του Ν. 4690/2020 στην παράγραφο 3 αυτού ορίζει : «3. β) Στο πλαίσιο του μηχανισμού αυτού καταβάλλεται αναλογία του επιδόματος αδείας και του επιδόματος Χριστουγέννων έτους 2020, υπολογιζόμενα επί της οικονομικής ενίσχυσης βραχυχρόνιας εργασίας, που ανέρχεται στο 60% των μειωμένων αποδοχών των εργαζομένων, κατά τα οριζόμενα στην κείμενη νομοθεσία.»
Αθήνα, 16-12-2020
Μιχάλης Καρβέλλης
Δικηγόρος Αθηνών LLM